Co warto wiedzieć o miedzi i jej stopach?
Miedź i jej stopy dzięki swoim właściwościom są powszechnie wykorzystywane w wielu dziedzinach życia. Znajdują zastosowanie przede wszystkim w budownictwie, branży elektrycznej oraz elektronice. Jakie właściwości ma miedź i czym charakteryzują się mieszaniny z zawartością tego metalu?
Właściwości miedzi
Miedź to pierwiastek chemiczny z grupy metali o symbolu Cu. Jego nazwa łacińska pochodzi z Cypru, gdyż w starożytności tam właśnie ją wydobywano. Z tego też powodu początkowo była określana „metalem cypryjskim” a z czasem cuprum. Miedź jest metalem o barwie czerwonozłotej, odpornym na korozję. Ciągliwość i jednocześnie doskonałe przewodnictwo cieplne i elektryczne to najważniejsze jej cechy. Miedź można obrabiać plastycznie na zimno albo na gorąco. Świeża jej powierzchnia ma błyszczący wygląd. Ciekawostką jest, że miedź nie reaguje z wodą, ale z powietrzem już tak. Pod wpływem działania tlenu ulega pasywacji, czyli tworzeniu się warstwy ochronnej o brązowoczarnej kolorystyce. Jest to jeden z niewielu metali, który występuje na świecie w swojej surowej postaci. Już tysiące lat temu ludzie zaczęli ją wydobywać i wytwarzać miedziane monety oraz rozmaite dekoracje z jej zawartością.
Rodzaje stopów miedzi i ich zastosowanie
Stopy miedzi to mieszaniny, które łączą w sobie w odpowiednich proporcjach miedź oraz inne metale. Powstałe w procesie spalania materiały różnią się między sobą pod względem nabytych właściwości. Wśród najpopularniejszych stopów miedzi można wymienić w szczególności:
- mosiądze
- brązy,
- miedzionikle.
Mosiądze to stopy miedzi z cynkiem, które charakteryzują się dużą twardością. Stop ten odporny jest na korozję, ma dobre własności plastyczne i odlewnicze a ponadto odznacza się dobrą skrawalnością. Istotną ich cechą jest również to, że łączą się przez lutowanie miękkie i twarde oraz przez spawanie acetylenowe. Mosiądz wykorzystywany jest do produkcji części samochodowych, maszynowych okrętowych a także armatury. Dzielą się się na odlewnicze i do obróbki plastycznej. Mosiądze do obróbki plastycznej mają mniejszą zawartość składników stopowych i są stosowane przede wszystkim w produkcji: rur, taśm, blach, drutów, prętów, kształtowników. Brązy są stopami, w których głównymi składnikami stopowymi jest miedź i cyna. Stopy te zazwyczaj ciągliwe i odporne na korozję oraz znacznie mniej kruche od żelaza. Mają dość niską temperaturę topnienia, co ułatwia obróbkę wykonywanych z nich elementów. Ze względu na sporą odporność na korozję tuleje i pręty z brązu znajdują zastosowanie w budownictwie. Z brązu tworzy się także złącza do rur w instalacjach wodnych i gazowych. Ponadto z tego stopu wytwarza się łożyska, zaciski oraz sprężyny. Służy on również do wyrobu niektórych instrumentów muzycznych. Brązy można podzielić na odlewnicze i do obróbki plastycznej. W zależności składnika stopowego rozróżnia się między innymi brązy: aluminiowe, cynowe, berylowe, krzemowe, manganowe. Miedzionike są stopem charakteryzującym się zawartością niklu powyżej 2%. Charakteryzują się znaczną odpornością na korozję oraz uszkodzenia mechaniczne oraz dobrą plastycznością. Wykorzystywane są w szczególności do produkcji monet, a także części instalacji klimatyzacyjnych. Niektóre stopy miedzioniklu mają zastosowanie w przemyśle okrętowym i maszynowym.
CO warto wiedzieć o CuCr1Zr?
Miedź chromowo cyrkonowa zawiera w składzie niewielkie ilości chromu i cyrkonu, które poprawiają jej parametry mechaniczne. Posiada świetne właściwości elektryczne oraz doskonałą przewodność cieplną. Ponadto zachowuje wysoką wytrzymałość w wysokich temperaturach. CuCr1Zr ma sporo istotnych właściwości. Wśród nich można wymienić między innymi:
- wysoką temperatura do usuwania stwardnienia zgniotowego,
- wysoką wytrzymałość w temperaturze pokojowej,
- brak wrażliwości na karby w podwyższonych temperaturach.
Miedź CuCr1Zr znajduje zastosowanie przede wszystkim do produkcji:
- wirujących elementów urządzeń elektrycznych,
- elementów sterowniczych,
- przewodów elektrycznych,
- styków elektrycznych,
- elektrod.
Miedź i jej stopy mają szerokie zastosowanie. Na zakończenie warto wspomnieć, że wykorzystywana jest także przy produkcji energii odnawialnej. Można powiedzieć, stopy miedzi wykorzystujemy niemal każdego dnia.
Najnowsze komentarze